Jako członek nieformalnego Porozumienia DI.2035 złożyliśmy podpis pod apelem do Minister Rodziny i Polityki Społecznej Marleny Maląg w sprawie trwających prac nad zmianami w Ustawie o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej.
Zbiórka podpisów trwała do 6 lutego 2022 r. Apel podpisało 165 organizacji pozarządowych i instytucji. 7 lutego apel został wysłany do pani Minister.
Najważniejsze elementy apelu w sprawie trwających prac nad zmianami w Ustawie o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej
Szanowna Pani Minister,
W związku z prowadzonymi pracami nad zmianami w Ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej chcieliśmy, jako przedstawiciele organizacji obywatelskich działających w sferze usług społecznych skupionych w Porozumieniu DI.2035, zwrócić uwagę na kilka ważnych kwestii.
Od lat spada liczba kandydatów na zawodowe rodziny zastępcze, z drugiej strony mimo licznych zapowiedzi poważnego podejścia do procesu deinstytucjonalizacji rozwijana jest infrastruktura instytucjonalnej pieczy zastępczej. Dzieje się tak mimo faktu, iż działania te są nieracjonalne z powodów zarówno ekonomicznych, jak i społecznych. Jako oczywistość uznajemy to, że dziecko powinno dorastać w rodzinie, a nie w instytucji. W tym kierunku zmierzają również prace nad rządową Strategią Rozwoju Usług Społecznych 2021–2030 (z perspektywą do 2035 r.). W projekcie strategii zapisano wprost, że realizacja kierunków zaplanowanych działań „pozwoli na odejście od konieczności funkcjonowania instytucjonalnej pieczy zastępczej i zapewnienie podaży odpowiedniej do potrzeb liczby rodzinnych form pieczy zastępczej”.
Dlatego też, z wielką nadzieją oczekiwaliśmy na kierunek zmian w projekcie ustawy o zmianie Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw, zgłoszonym do dyskusji i uzgodnień przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej we wrześniu 2021 r. Pomimo wielu kwestii, które uważamy za zbyt zachowawcze, w projekcie znalazło się wiele zapowiedzi budzących nadzieję na zmianę postaw, zgodnie z zapowiadanymi kierunkami działań o charakterze strategicznym. Jednak ostatnie propozycje korekt nowelizacji ze stycznia 2022 r. budzą zdumienie oraz zdecydowany sprzeciw. Nowe propozycje nie tylko niwelują dobre zapisy, ale także idą dokładnie pod prąd zapowiadanemu procesowi deinstytucjonalizacji, który przygotowywany jest zarówno w sferze polityki społecznej, jak i ochrony zdrowia.
Oto najważniejsze kwestie budzące nasz sprzeciw, na które zwracamy uwagę:
- Hamowanie wynagrodzeń rodzin zastępczych.
- Zgoda na tworzenie nowych placówek opiekuńczo-wychowawczych.
- Gorsze traktowanie dzieci z niepełnosprawnościami.
Niezrozumiałe jest też dlaczego zrezygnowano z zapowiadanej próby ograniczenia powstawania nowych placówek regionalnych w ciągu najbliższych pięciu lat.
Zaskakująca jest też niechęć do wprowadzenia zapisów preferujących rodziny przyjmujące jako rodzina zastępcza lub przysposabiające dzieci z niepełnosprawnościami w zakresie korzystniejszych warunków do urlopu macierzyńskiego i świadczenia rodzicielskiego.
Dlatego też, organizacje obywatelskie skupione w Porozumieniu DI.2035 zdecydowanie protestują przeciwko takim zmianom, które w istocie mają storpedować i zatrzymać proces rozwoju usług rodzinnych i środowiskowych. Uważamy, że rozwiązania zaproponowane w projekcie ustawy stanowią istotną przeszkodę w procesie deinstytucjonalizacji usług społecznych i zdrowotnych w Polsce. Oczekujemy na poważny dialog, który umożliwi racjonalny proces rozwoju rodzinnej pieczy zastępczej i zastopuje tworzenie nowych instytucji dla dzieci, ale jednocześnie umożliwi obecnie działającym instytucjom otworzyć się na środowisko. Bo dziecko powinno dorastać w rodzinie, a nie w instytucji.
