22 maja 2023 r. był weszła w życie ustawa o fundacji rodzinnej. Ustawa reguluje organizację i funkcjonowanie fundacji rodzinnej wraz z prawami i obowiązkami fundatora i beneficjenta.
Fundacja rodzinna – co to takiego?
Fundacją rodzinną jest osoba prawna, która została utworzona w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Jednym z zadań leżących w gestii fundatora fundacji rodzinnej jest określenie w statucie celu jej działania.
Czym są świadczenia fundacji rodzinnej na rzecz beneficjentów?
Przez świadczenia ustawa rozumie składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji, zgodnie ze statutem i listą beneficjentów. Fundacja rodzinna nabywa osobowość prawną z chwilą wpisu do rejestru fundacji rodzinnych. Fundacja rodzinna może w określonym ustawą zakresie wykonywać działalność gospodarczą oraz posiadać jednostki terenowe.
Kim jest fundator fundacji rodzinnej?
Fundatorem fundacji rodzinnej może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności
prawnych, która złożyła oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie. Fundacja rodzinna może być ponadto ustanowiona przez więcej niż jednego fundatora. Jego prawa i obowiązki są niezbywalne. Fundatorzy mogą wykonywać swoje obowiązki wspólnie. Fundator nie odpowiada za zobowiązania fundacji rodzinnej. Fundator wnosi do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, nie niższej niż 100 000 zł.
Co trzeba zrobić żeby założyć fundację rodzinną?
Jeśli chcemy założyć fundację rodzinną powinniśmy:
- złożyć oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie,
- sporządzić statut fundacji,
- sporządzić spis mienia,
- ustanowić organy fundacji rodzinnej wymagane przez ustawę lub statut,
- wnieść fundusz założycielski przed wpisaniem do rejestru fundacji rodzinnych w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo wnieść fundusz założycielski w terminie dwóch lat od dnia wpisania
fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie, - złożyć wniosek o wpis do rejestru fundacji rodzinnych.
Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w ściśle określonym w ustawie zakresie.
Kto może zostać beneficjentem fundacji rodzinnej?
Istnieją dwie kategorie beneficjentów:
- osoba fizyczna,
- organizacja pozarządowa prowadząca działalność pożytku publicznego, która zgodnie ze statutem może otrzymać świadczenie od fundacji rodzinnej lub mienie w związku z rozwiązaniem tejże fundacji.
Beneficjentem może być fundator. Wszystkich beneficjentów umieszcza się na liście beneficjentów. Beneficjent, osobiście lub przez pełnomocnika, ma możliwość uzyskania informacji o działalności fundacji rodzinnej.
Organy fundacji rodzinnej
Organami fundacji rodzinnej są zarząd, rada nadzorcza oraz zgromadzenie beneficjentów. Głosowania organu fundacji rodzinnej są, co do zasady, jawne.
Jakie są korzyści z założenia fundacji rodzinnej?
O popularności fundacji rodzinnych tak naprawdę zdecyduje opłacalność podatkowa. Eksperci zwracają uwagę na fakt atrakcyjności przepisów ustawy w porównaniu z podobnymi rozwiązaniami w innych krajach. Chwali się rozwiązanie polegające na tym, że jedna osoba może być zarówno fundatorem, beneficjentem, jak i jedynym członkiem zarządu. Warto też zwrócić uwagę, że z punktu widzenia stricte podatkowego, takie działania jak przekazanie majątku do fundacji rodzinnej, wypłata dla niej dywidendy, czy prowadzenie dozwolonej ustawą działalności – nie będzie nieść za sobą skutków w postaci opodatkowania. Fundacja będzie zatem, co do zasady, zwolniona z opodatkowania. Konieczność zapłaty 15% podatku CIT pojawi się dopiero w momencie wypłaty na rzecz fundatora lub beneficjenta albo przekazania im mienia wskutek jej likwidacji. Jeżeli działalność fundacji rodzinnej wykroczy poza dozwolony ustawowy zakres, to od części dochodów fundacja zapłaci 25% CIT. Fundacja rodzinna może także zostać wstecznie opodatkowana, jeśli nie dochowa ustawowego terminu na zgłoszenie do rejestru fundacji (6 miesięcy od dnia jej powstania). Potrzeba tak naprawdę czasu na to, aż nowe przepisy się przyjmą i dopiero wtedy będzie można formułować opinie o tym rozwiązaniu prawnym.
