Przez ostatnie miesiące zbieraliśmy głosy, uwagi i sugestie przedstawicieli organizacji pozarządowych dotyczące założeń do projektu przepisów wprowadzających w polskim systemie prawa 1% odpis z podatku dochodowego od osób prawnych na rzecz organizacji pożytku publicznego.
Dziękujemy za wszystkie spotkania, rozmowy, czasami gorące dyskusje.😊 To ważne, że w sprawach kluczowych potrafimy wypracować wspólne stanowisko i mówić jednym głosem. Dzięki temu łatwiej wywierać presję na decydentach.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze założenia wraz z uzgodnionymi zapisami.
Założenie 1:
| było: | jest: |
| Odpisu mogłyby w szczególności dokonywać: § spółki kapitałowe § spółki kapitałowe w organizacji § spółki komandytowe § spółki komandytowo-akcyjne § niektóre spółki jawne i niektóre spółki zagraniczne § fundacje § stowarzyszenia (tzw. rejestrowe i zwykłe) § wspólnoty mieszkaniowe § oraz, co do zasady, podatkowe grupy kapitałowe | Odpisu mogłyby w szczególności dokonywać: § spółki kapitałowe § spółki kapitałowe w organizacji § spółki komandytowe § spółki komandytowo-akcyjne § niektóre spółki jawne i niektóre spółki zagraniczne § fundacje § stowarzyszenia (tzw. rejestrowe i zwykłe) § wspólnoty mieszkaniowe oraz, co do zasady, podatkowe grupy kapitałowe |
Brak.
Założenie 2:
| było: | jest: |
| Odpisu nie mogłyby w szczególności dokonywać: § spółki akcyjne z udziałem Skarbu Państwa § instytucje gospodarki budżetowej § spółki komunalne | Odpisu nie mogłyby w szczególności dokonywać: § spółki akcyjne z udziałem Skarbu Państwa § instytucje gospodarki budżetowej spółki komunalne |
W trakcie rozmów rozważano aby nie wyłączać z podmiotów uprawnionych spółek z udziałem Skarbu Państwa oraz komunalnych. Ostatecznie, dla uniknięcia wypaczeń pozostawiono pierwotny zapis.
Założenie 3:
| było: | jest: |
| Odbiorcą odpisu mogłyby być wyłącznie OPP, z wyłączeniem: § organizacji utworzonych przez dysponenta (np. własnych fundacji, w tym zwłaszcza tzw. fundacji korporacyjnych) § z udziałem dysponenta (np. lokalne grupy działania) powiązanych kapitałowo (np. własne fundacje) lub osobowo (np. ta sama osoba fizyczna jest w zarządzie spółki – dysponenta i stowarzyszenia – OPP). | Odbiorcą odpisu mogłyby być wyłącznie OPP, z wyłączeniem: § organizacji utworzonych przez dysponenta (np. własnych fundacji, w tym zwłaszcza tzw. fundacji korporacyjnych) § z udziałem dysponenta (np. lokalne grupy działania) powiązanych kapitałowo (np. własne fundacje) lub osobowo (np. ta sama osoba fizyczna jest w zarządzie spółki – dysponenta i stowarzyszenia – OPP). |
Dyskusja toczyła się wokół tego, czy fundacje korporacyjne utworzone przez dysponenta powinny dla transparentności i efektywności powinny być wyłączone z otrzymywania 1% od firmy będącej jej założycielem czy nie. Ostatecznie zapis zostawiono w pierwotnej wersji.
Założenie 4:
| było: | jest: |
| OPP mogłyby odmówić (generalnie) przyjmowania odpisów z CIT, z tym że w takim przypadku informację o tym powinny ujawnić w wykazie prowadzonym zgodnie z art. 27a u.d.p.p.w. Wskazanie przez dysponenta, iż chciałby dokonać odpisu na rzecz takiego podmiotu, nie powinno zostać zrealizowane przez administrację skarbową – taki odpis, pomimo decyzji dysponenta, nie podlegałby alokacji. | OPP mogłyby odmówić (generalnie) przyjmowania odpisów z CIT, z tym że w takim przypadku informację o tym powinny ujawnić w wykazie prowadzonym zgodnie z art. 27a u.d.p.p.w. Wskazanie przez dysponenta, iż chciałby dokonać odpisu na rzecz takiego podmiotu, nie powinno zostać zrealizowane przez administrację skarbową – taki odpis, pomimo decyzji dysponenta, nie podlegałby alokacji. |
Brak.
Założenie 5:
| było: | jest: |
| Ponieważ rok podatkowy podatników CIT nie zawsze pokrywa się z rokiem kalendarzowym, dla uniknięcia potencjalnych wątpliwości, na rzecz OPP z którego wykazu można by dokonać 1% odpisu z CIT, konieczna jest w tym zakresie precyzyjna regulacja. Co do zasady odpis mógłby być dokonywany jedynie na rzecz OPP znajdujących się w wykazie prowadzonym zgodnie z art. 27a u.d.p.p.w., obowiązującym na dzień 30 listopada, przypadający w trakcie roku podatkowego podatnika (w sytuacji roku obejmującego okres dłuższy niż 12 miesięcy – na dzień 30 listopada bliższy końcowi roku podatkowego podatnika, a w sytuacji roku krótszego – na ostatni dzień 30 listopada przed końcem roku podatkowego podatnika). | Ponieważ rok podatkowy podatników CIT nie zawsze pokrywa się z rokiem kalendarzowym, dla uniknięcia potencjalnych wątpliwości, na rzecz OPP z którego wykazu można by dokonać 1% odpisu z CIT, konieczna jest w tym zakresie precyzyjna regulacja. Co do zasady odpis mógłby być dokonywany jedynie na rzecz OPP znajdujących się w wykazie prowadzonym zgodnie z art. 27a u.d.p.p.w., obowiązującym na dzień 30 listopada, przypadający w trakcie roku podatkowego podatnika (w sytuacji roku obejmującego okres dłuższy niż 12 miesięcy – na dzień 30 listopada bliższy końcowi roku podatkowego podatnika, a w sytuacji roku krótszego – na ostatni dzień 30 listopada przed końcem roku podatkowego podatnika). |
Brak.
Założenie 6:
| było: | jest: |
| Alokacja dokonywana by była na ogół działalności pożytku publicznego, a nie na cel szczegółowy. | Alokacja dokonywana by była na ogół działalności pożytku publicznego, a nie na cel szczegółowy. |
To założenie budziło zdecydowanie najwięcej emocji, dyskusja była bardzo merytoryczna, popierana przez zwolenników, jak i przeciwników tego zapisu argumentami. Ostatecznie uznano, że faktycznie 1% od firm ma budowaniu siły i niezależności OPP dlatego też powinien być przekazywany na ogół działalności pożytku publicznego danej organizacji, a nie na cel szczegółowy.
Założenie 7:
| było: | jest: |
| Dla zapewnienia efektywnego wykorzystania środków z odpisu na cele społecznie użyteczne powinien zostać wprowadzony obowiązek wykorzystania środków z 1% odpisu na te cele w okresie 1 roku, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym je otrzymano, pod rygorem obowiązku zwrotu środków wraz z odsetkami ustalonymi na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej. | Rezygnacja całkowita z założenia. |
W toku dyskusji argumenty o budowaniu stabilności finansowej organizacji, w tym np. budowaniu kapitału żelaznego były na tyle przekonujące, że całkowicie zrezygnowano z pierwotnego założenia.
Założenie 8:
| było: | jest: |
| W przypadku nieprawidłowego wykorzystania lub braku wykorzystania środków z odpisu, co zostałoby ujawnione w wyniku stosownej kontroli ze strony odpowiednich organów administracji publicznej (a nie ze strony samej OPP), nastąpiłoby wykluczenie OPP z możliwości pozyskiwania odpisu przez okres kończący się z upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym dokonałaby pełnego zwrotu środków wraz z należnymi odsetkami. | W przypadku nieprawidłowego wykorzystania z odpisu, co zostałoby ujawnione w wyniku stosownej kontroli ze strony odpowiednich organów administracji publicznej (a nie ze strony samej OPP), nastąpiłoby wykluczenie OPP z możliwości pozyskiwania odpisu przez okres kończący się z upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym dokonałaby pełnego zwrotu środków wraz z należnymi odsetkami. |
Biorąc pod uwagę, że zrezygnowano z zapisów założenia siódmego, naturalnym była modyfikacja założenia nr 8 o wykreślenie sformułowania „lub braku wykorzystania środków” (…).
W pozostałym zakresie brzmienia założenia nie zgłoszono uwag.
Założenie 9:
| było: | jest: |
| Zwrócony odpis powinien stanowić dochód budżetu państwa z obowiązkiem ustalenia i przekazania odpowiedniego udziału z tego tytułu (w ramach systemu udziałów JST w CIT) do właściwych jednostek samorządu terytorialnego (dotyczyłoby to też odsetek jako świadczenia akcesoryjnego). | Zwrócony odpis powinien stanowić dochód budżetu państwa z obowiązkiem ustalenia i przekazania odpowiedniego udziału z tego tytułu (w ramach systemu udziałów JST w CIT) do właściwych jednostek samorządu terytorialnego (dotyczyłoby to też odsetek jako świadczenia akcesoryjnego). |
Brak.
Założenie 10:
| było: | jest: |
| Systemowe zapewnienie jak najlepszego i najbardziej efektywnego wykorzystania środków z 1% odpisu wymaga transparentności i pewnej merytorycznej kontroli w tym zakresie. Stąd też powinna nastąpić stosowna rozbudowa zeznań podatkowych OPP (załącznika CIT-D lub ewentualnie opracowanie nowego załącznika, np. CIT-OPP), ich merytorycznych sprawozdań z działalności oraz sprawozdań finansowych, z których jasno wynikałoby, czy i na jaki cel wykorzystano 1% odpis. | Systemowe zapewnienie jak najlepszego i najbardziej efektywnego wykorzystania środków z 1% odpisu wymaga transparentności i pewnej merytorycznej kontroli w tym zakresie. Stąd też powinna nastąpić stosowna rozbudowa zeznań podatkowych OPP (załącznika CIT-D lub ewentualnie opracowanie nowego załącznika, np. CIT-OPP), ich merytorycznych sprawozdań z działalności oraz sprawozdań finansowych, z których jasno wynikałoby, czy i na jaki cel wykorzystano 1% odpis. |
Głos sektora był podzielony, cześć osób biorących udział w konsultacjach postulowała o nierozbudowywanie dotychczasowego formularza sprawozdania OPP, ewentualnie jeśli powstanie taka konieczność o możliwie uproszczoną formę sprawozdania.
Założenie 11:
| było: | jest: |
| W rozporządzeniu Ministra Finansów z 13 listopada 2018 r. w sprawie obowiązku badania sprawozdań finansowych organizacji pożytku publicznego proponuje się dodanie alternatywnie do wskazanych tam warunków – których spełnienie skutkuje obowiązkiem badania sprawozdania finansowego OPP – warunku otrzymania odpisu lub sumy odpisów w wysokości co najmniej 100 000 zł w roku obrotowym, którego spełnienie skutkowałoby obowiązkiem badania sprawozdania finansowego OPP. | Rezygnacja całkowita z założenia. |
W toku dyskusji zrezygnowano z tego założenia. Warunki, których spełnienie skutkuje obowiązkiem badania sprawozdania finansowego OPP pozostawiono w pierwotnym brzmieniu.
1,5% z PIT dla organizacji społecznych
W międzyczasie prowadzonych spotkań i rozmów o założeniach do projektu przepisów wprowadzających w polskim systemie prawa 1% odpis z podatku dochodowego od osób prawnych na rzecz organizacji pożytku publicznego wprowadzono 1 lipca 2022 roku Polski Ład 2.0. Co to oznacza dla OPP?
Otóż od 1 stycznia 2023 r. na skutek nowelizacji związanej z wprowadzeniem pakietu zmian tzw. Polskiego Ładu 2.0 wartość przekazywanego 1% podatku od osób fizycznych została podwyższona do 1,5 procent. Wyższa wartość podatku przekazywana na rzecz OPP znajdzie zastosowanie już do rozliczeń dokonywanych w 2023 r. za przychody uzyskane za cały 2022 rok.
Zastąpienie 1 procenta odliczeniem 1,5 procent to niejedyna zmiana, na jaką zdecydował się ustawodawca w tej materii. Od 2023 r. art. 45c ustawy o PIT regulujący zasady przekazywania podatku OPP zostanie uzupełniony. Jak wskazano w uzasadnieniu do nowelizacji, konkretnie chodzi o wprowadzenie na stałe do ustawy o PIT przepisów dotyczących sposobu postępowania, gdy podatnik, któremu organ rentowy przekazał roczne obliczenie podatku, nie złożył wniosku o przekazanie wsparcia.
Będzie to możliwe na podstawie wcześniejszych danych.
Zgodnie z nową regulacją, jeżeli podatnik, któremu organ rentowy przekaże roczne obliczenie podatku, z którego wynika podatek należny, a nie złożył stosownego wniosku, fiskus przekaże jego 1,5 procent podatku OPP wskazanej we wniosku zawartym w zeznaniu czy jego korekcie albo w stosownym oświadczeniu, złożonych za ubiegły rok podatkowy. W takim przypadku przekazanie wsparcia OPP będzie następować na podstawie wniosku sporządzonego przez fiskus za pośrednictwem portalu podatkowego.
Wobec powyższego warto rozważyć również scenariusz zabiegania o 1,5% podatku z CIT dla organizacji pożytku publicznego.
